Kwas żołądkowy jest niezbędną substancją dla prawidłowego funkcjonowania układu pokarmowego – wchodzi on w skład soku żołądkowego, który produkowany jest w ilości nawet 1,5 litra na dobę. Kwas żołądkowy z chemicznego punktu widzenia jest kwasem solnym – oznacza to, że ma silne właściwości żrące.
Po co nam właściwie kwas żołądkowy?
Jego zadaniem jest utrzymanie właściwego pH wewnątrz żołądka. To ogólne pojęcie, które wymaga rozwinięcia, bowiem w przyrodzie nic nie dzieje się bez powodu. Kwaśny odczyn wydzieliny żołądkowej działa bakteriobójczo i neutralizuje niektóre bakterie – potencjalną przyczynę np. zatruć pokarmowych. Właściwe pH w obrębie żołądka jest także warunkiem prawidłowego procesu trawienia oraz przygotowania pokarmów do dalszej „obróbki” biochemicznej w kolejnych odcinkach przewodu pokarmowego.
W kwaśnym pH dochodzi również do aktywacji pepsynogenu (proenzymu trawiennego) i przejścia w jego aktywną formę – pepsynę (właściwy enzym trawienny), która jest odpowiedzialna za wstępny proces trawienia białek. W prawidłowych warunkach w obrębie żołądka występują również substancje neutralizujące, dzięki którym nie dochodzi do uszkodzenia błony śluzowej. Warto zaznaczyć, że mówimy o sytuacji fizjologicznej, czyli takiej, kiedy nie występują żadne stany chorobowe.
Niedokwasota żołądka
Niedokwasota żołądka związana jest z niedoborem kwasu solnego (HCl). Konsekwencją tego jest zachwianie prawidłowego (kwaśnego) odczynu w obrębie żołądka – środowisko żołądka jest bardziej zasadowe (alkaliczne), a co za tym idzie – nie wszystkie procesy przebiegają prawidłowo. Istnieje również ryzyko nagromadzenia się w przewodzie pokarmowym niechcianych patogenów (substancji chorobotwórczych). Mniejsza ilość kwasu żołądkowego oznacza również nieprawidłowo zachodzące procesy trawienia. Efektem tej sytuacji może być niedobór niektórych mikro- i makroelementów.
Nadkwasota żołądka
Czy nadkwasota (czyli nadmiar kwasu solnego) będzie wiązał się lepszym funkcjonowaniem żołądka? Oczywiście, że nie! W prawidłowych warunkach kwas solny nie powoduje uszkodzenia błony śluzowej żołądka, dzięki naturalnie występującym substancjom neutralizującym. Nadmiar kwasu żołądkowego może natomiast doprowadzić do uszkodzenia żołądka, powodując chorobę wrzodową, która (jeśli nie będzie leczona) może być przyczyną groźnych krwawień do przewodu pokarmowego. Objawy, które towarzyszom chorym z nadkwasotą, to między innymi odbijanie o kwaśnym posmaku, zgaga i wzdęcia.
Jak radzić sobie z nieprawidłowym poziomem kwasu żołądkowego?
Nie ulega wątpliwości, że kwas żołądkowy pełni ważną rolę w Twoim organizmie. Między innymi z tego powodu jakiekolwiek zaburzenia jego właściwego poziomu powinny być leczone pod kontrolą specjalisty. W pierwszej kolejności będziesz musiał wykonać odpowiednie badania, na podstawie których lekarz określi przyczyny nieprawidłowego poziomu kwasu w Twoim żołądku. W dalszej kolejności gastrolog zadecyduje o specjalistycznym leczeniu.
W przypadku nadkwasoty popularną grupą stosowanych leków są tzw. inhibitory pompy protonowej (IPP), których działanie polega na hamowaniu wytwarzania kwasu solnego przez komórki błony śluzowej żołądka.
Leczenie farmakologiczne to nie jedyny sposób terapii nieprawidłowego poziomu kwasu żołądkowego. Bardzo duże znaczenie ma zdrowy styl życia, niski poziom stresu, rzucenie używek (w szczególności alkoholu i papierosów), oraz prawidłowa dieta, która ma bardzo duży wpływ na środowisko wewnętrzne żołądka. U niektórych pacjentów już tak proste zabiegi przynoszą oczekiwane efekty. Jeśli zauważysz jakiekolwiek nieprawidłowości ze strony układu pokarmowego, zawsze skonsultuj je ze specjalistą.
